AKCYZA W PIGUŁCE
Wyroby akcyzowe i przedmiot opodatkowania
Pomijając historię administracji skarbowej w Polsce, jak również historię akcyzy sięgającą XV w., pochodzenie samego słowa, a także rozważania na temat tego, czy w dalszym ciągu jest aby podatkiem od dóbr luksusowych, chcielibyśmy przejść od razu do sedna sprawy, aby Tobie, przedsiębiorco zwrócić uwagę na podstawowe kwestie związane z akcyzą, których świadomość powinien mieć każdy, kto chce prowadzić działalność gospodarczą w tym zakresie, czyniąc zadość zasadzie, że nieznajomość prawa szkodzi.
Według danych Ministerstwa Finansów za 2018 r., do budżetu państwa z tytułu podatku od towarów i usług wpłynęło ponad 176 mld zł, natomiast z tytułu podatku akcyzowego ponad 72 mld zł. Obok podatku VAT, akcyza jest więc drugim co do wielkości podatkiem zasilającym budżet państwa, co tym samym czyni ją również przedmiotem uwagi organów podatkowych.
W niniejszym artykule przedstawimy grupy wyrobów akcyzowych oraz przedmiot opodatkowania akcyzą, czego wynikiem będzie wiedza na temat możliwości spotkania się w prowadzonej działalności gospodarczej z podatkiem akcyzowym jako producent, sprzedawca, a także posiadacz wyrobów akcyzowych, od których nie została zapłacona akcyza lub nie została zapłacona w należnej wysokości. Zacznijmy jednak prawie od początku…
Otóż, w okresie od dnia 1 września 2003 r. do dnia 28 lutego 2017 r., zadania
w zakresie akcyzy realizowała Służba Celna, której ustawodawca powierzył:
Z dniem 1 marca 2017 r. nastąpiło połączenie dotychczasowych służb celnych
i skarbowych, tj. izb i urzędów skarbowych z urzędami kontroli skarbowej oraz izbami
i urzędami celnymi, w Krajową Administrację Skarbową. Jeżeli chodzi o akcyzę, od tego dnia zadania w tym zakresie przejęły przede wszystkim wyznaczone urzędy skarbowe
o określonym terytorialnie zasięgu działania (w Małopolsce: Urząd Skarbowy Kraków-Nowa Huta oraz Urząd Skarbowy w Nowym Sączu), urzędy celno-skarbowe (w Małopolsce: Małopolski Urząd Celno-Skarbowy w Krakowie) oraz izby administracji skarbowej
(w Małopolsce: Izba Administracji Skarbowej w Krakowie).
Jeżeli chodzi o podstawowe akty prawne w zakresie akcyzy należy wymienić:
W tym miejscu należy wspomnieć o podstawowych cechach podatku akcyzowego, które bezpośrednio wiążą się z koncepcją opodatkowania tym podatkiem.
Podatek akcyzowy, zwany akcyzą, jest przede wszystkim podatkiem:
W odróżnieniu od podatku od towarów i usług, który jest również podatkiem pośrednim,
ale już wielofazowym i powszechnym, ustawa o podatku akcyzowym posługuje się pojęciem wyrobu, a nie pojęciem towaru. Różnica między nimi polega także na sposobie opodatkowania. Ustawa o podatku akcyzowym opodatkowuje, co do zasady, ilość danego wyrobu i od tej ilości uzależnia stawkę podatku, natomiast ustawa o podatku od towarów
i usług opodatkowuje wartość danego towaru.
Przedmiotowa ustawa określa opodatkowanie podatkiem akcyzowym, zwanym dalej „akcyzą”, wyrobów akcyzowych oraz samochodów osobowych, organizację obrotu wyrobami akcyzowymi, a także oznaczanie znakami akcyzy. Z kolei wykaz wyrobów akcyzowych stanowi załącznik nr 1 do ustawy.
Wyrobami akcyzowymi są co do zasady:
– paliwa silnikowe w rozumieniu ustawy są wyroby energetyczne przeznaczone
do użycia, oferowane na sprzedaż lub używane do napędu silników spalinowych.
– paliwami opałowymi w rozumieniu ustawy są wyroby energetyczne przeznaczone
do użycia, oferowane na sprzedaż lub używane do celów opałowych:
– inne wyroby nie będące paliwami silnikowymi i paliwami opałowymi przeznaczone do użycia, oferowane na sprzedaż lub używane jako paliwa silnikowe lub paliwa opałowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych lub paliw opałowych, bez względu na kod CN
– alkohol etylowy
– piwo
– wino
– napoje fermentowane
– wyroby pośrednie
– papierosy
– tytoń do palenia
– cygara i cygaretki
oraz
Jeżeli znamy już podstawowe grupy wyrobów akcyzowych, należy przyjrzeć się jakie czynności będą stanowiły przedmiot opodatkowania akcyzą.
Przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
ale także:
Powyżej wymieniliśmy jedynie grupy wyrobów akcyzowych oraz część czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. Mając zamiar rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie akcyzy, każdorazowo zalecane jest przeprowadzenie analizy poszczególnych czynności pod kątem przepisów obowiązujących
w zakresie podatku akcyzowego.
Ze względu na stopień skomplikowania materii akcyzowej oraz ogólny charakter niniejszego artykułu, przedstawione w nim informacje mają jedynie charakter poglądowy i tym samym nie stanowią informacji wystarczających do rozpoczęcia działalności gospodarczej jako podatnika podatku akcyzowego.
Racjonalne podejście do kwestii podatkowych pozwala na prowadzenie działalności gospodarczej w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa podatkowego, co zwiększa bezpieczeństwo finansowe firmy w przypadku kontroli podatkowej lub kontroli celno-skarbowej.