W obrocie gospodarczym często zdarzają się sytuacje, gdy na fakturze dokumentującej dany zakup w osobnych pozycjach wykazane są cena towaru i koszty transportu. Pojawia się wówczas pytanie, w jaki sposób należy potraktować taką dostawę z podatkowego i księgowego punktu widzenia, a więc czy należy odrębnie ujęte koszty transportu doliczyć do ceny towaru i jak w takim przypadku określić podstawę opodatkowania.

Nie ulega wątpliwości, że z podatkowego punktu widzenia koszty transportu powinny zostać doliczone do ceny towaru. Reguła ta wynika z art. 29a ust 6 pkt 2 ustawy o VAT, zgodnie z którym podstawa opodatkowania obejmuje także koszty dodatkowe, takie jak m. in. koszty transportu, pobierane przez dokonującego dostawy od nabywcy lub usługobiorcy. Niezależnie więc od tego, że koszt transportu został wyodrębniony na fakturze, powinien on zostać doliczony do ceny towaru i powiększyć podstawę opodatkowania.

Jeśli natomiast chodzi o zasady przewidziane w ustawie o rachunkowości, to istnieją w analizowanym przypadku dwie możliwości, których zastosowanie uzależnione jest od obowiązującej w danej firmie polityki rachunkowości. Zgodnie bowiem z art. 28 ust. 11 pkt 1 powołanej ustawy, na dzień nabycia lub powstania zapasy rzeczowych składników aktywów obrotowych należy ujmować w księgach rachunkowych według ceny nabycia. Cena nabycia z kolei to cena zakupu powiększona o koszty zakupu, które bezpośrednio odnoszą się do tego zakupu, takie m. in. jak koszty transportu i wyładunku. Przy zastosowaniu więc ceny nabycia koszt transportu powinien niewątpliwie zostać doliczony do ceny towaru.

Ustawodawca przewidział jednak w art. 34 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości wyjątek od powyższej zasady stosowania do wyceny towarów ceny nabycia, przewidując, że w przypadku gdy nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki, można do wyceny towarów stosować cenę zakupu. Cena zakupu natomiast jest to cena, którą musi zapłacić nabywca za dostarczone mu materiały lub towary bez naliczonego podatku VAT, a w przypadku gdy materiały lub towary zostały sprowadzone z zagranicy, powiększona dodatkowo o cło, podatek importowy od towarów sprowadzanych lub nadsyłanych z zagranicy i podatek akcyzowy. Koszty zakupu, jakie ponosi odbiorca, obejmujące także koszty transportu, nie są wliczane do tak określonej ceny zakupu. Reasumując, na gruncie ustawy o rachunkowości to, czy do ceny towaru należy doliczyć koszty transportu, uzależnione jest od tego, czy dana jednostka wycenia materiały i towary według ceny nabycia, czy też ceny zakupu. Przy stosowaniu ceny nabycia w cenie towaru należy uwzględnić koszty transportu, natomiast w przypadku przyjęcia w jednostce metody wyceny według ceny zakupu omawianych kosztów nie należy doliczać do ceny towaru.