Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 2 marca 2011 r. (znak IPPB3/423-850/10-2/GJ)

Potrącenie jest instytucją prawa cywilnego uregulowaną w art. 498 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym: „gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej”. Oznacza to, że po potrąceniu wzajemnych zobowiązań, ulegają one umorzeniu tak, jakby kontrahenci spełnili swoje świadczenia. Można, zatem uznać taką procedurę za tożsamą ze spełnieniem świadczenia. Wobec tego pojawia się wątpliwość dotycząca kwestii zakwalifikowania wartości umorzonych wierzytelności jako przychodu. Odnosząc się do art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o CIT, należy wyjaśnić, że do przychodów zalicza się m.in. wartość umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy. Z uwagi na fakt, iż ustawa o CIT nie zawiera definicji pojęcia ?umorzone? należy posiłkowo odwołać się do wykładni językowej zawartej w Słowniku języka polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998), w myśl której „umorzenie” oznacza „zmniejszenie lub zlikwidowanie zobowiązania pieniężnego poprzez uzyskanie zrzeczenia się należności przez wierzyciela lub spłatę stopniową długu. Umorzyć dług. Umorzyć podatek”. Organ podatkowy w przywołanej interpretacji stwierdził, że w sytuacji, gdy dochodzi do umorzenia należności poprzez potrącenie wierzytelności, u stron nie występuje przychód podatkowy. Przychód podatkowy wystąpiłby natomiast, gdyby doszło do częściowej kompensaty wierzytelności, a wierzyciel zwolniłby dłużnika z pozostałej części długu.