W myśl art. 888 Kodeksu Cywilnego darowizna to „umowa, na mocy której dochodzi do nieodpłatnego przysporzenia po stronie obdarowanego kosztem majątku darczyńcy”.
W polskim prawie podatkowym darowizna została opodatkowana, a obowiązek zapłaty podatku spoczywa na osobie obdarowanej. W ustawie o podatku od spadków i darowizn przewidziano zwolnienia dla pewnych grup podatkowych.

Zgodnie z art. 4a tej ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych (przekazanie środków pieniężnych) przez tzw. grupę zero czyli: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeśli zgłoszą oni nabycie darowizny w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego. Dniem powstania obowiązku podatkowego, będzie dzień obciążenia rachunku bankowego darczyńcy. Warunkiem uzyskania zwolnienia jest udokumentowanie dokonania przelewu na rachunek obdarowanego, lub przekazu pocztowego. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD- Z2. W przypadku zawarcia umowy u notariusza to on zawiadomi Urząd Skarbowy, przesyłając wypis sporządzonej umowy. Za niespełnienie obowiązku zgłoszenia darowizny podatnikowi grozi opodatkowanie darowizny, karną 20- procentową stawką podatkową.

A co w przypadku, gdy pieniądze nie trafiają wprost na konto obdarowanego, lecz na konto dewelopera ?

Podatniczka dzięki darowiźnie od swoich rodziców nabyła mieszkanie w 2023 roku.
Środki pieniężne nie trafiły jednak wprost na jej konto, lecz na konto dewelopera, od którego podatniczka zakupiła mieszkanie. Urząd Skarbowy został poinformowany
o otrzymanej darowiźnie, lecz odmówił zwolnienia z podatku uzasadniając, że pieniądze przelane na konto dewelopera nie mogą zostać zaliczone jako darowizna.

W interpretacji indywidualnej z dnia 22 września 2023 r.  Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej (nr 0111-KDIB2-3.4015.149.2023.2.JKU) uznał, że podatniczce przysługuje prawo do zwolnienia, ponieważ darowizna – zgodnie z wymogami ustawodawcy – została przekazana pomiędzy najbliższą rodziną oraz udokumentowana wpływem na rachunek bankowy dewelopera, wyodrębniony dla podatniczki.

Sądy administracyjne od dawna uważały, że dla skorzystania ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn nie ma znaczenia czy środki pieniężne zostały przekazane deweloperowi bezpośrednio z rachunku bankowego osoby, która dokonała zakupu nieruchomość czy
z rachunku darczyńcy. Stanowiska organów podatkowych w tej kwestii był zupełnie odmienne.

Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 12 lutego 2012 r. (sygn. PL/LM/834/10/BNJ/12/41) uwzględnił korzystne dla podatników orzecznictwo sądów, które uważały, że dla uzyskania możliwość zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, nie ma znaczenia sposób przekazania środków pieniężnych.

Minister Finansów stwierdził, że „warunek zwolnienia z podatku jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje otrzymanie darowizny w postaci środków pieniężnych dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek dewelopera w wykonaniu zawartej z nim umowy”.

Niestety w ostatnich latach znów ukazuje się wiele niekorzystnych i odmiennych od stanowiska Ministra Finansów interpretacji indywidualnych wydawanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.

Wskazać należy, że bezpośrednia wpłata na rzecz dewelopera traktowana jako darowizna, nie będzie po stronie osoby obdarowanej podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków
i darowizn.