25 sierpnia na stronie Ministerstwa Gospodarki ukazał się list ostrzegawczy, wystosowany wspólnie przez Ministra Gospodarki oraz Ministra Finansów. Jego adresatem są podatnicy dokonujący obrotu towarami szeroko rozumianej branży elektronicznej. Zgodnie z motywami, wymienionymi we wstępie do listu, jest on wynikiem prowadzonych przez służby skarbowe analiz ryzyka, wskazujących na szczególne narażenie branży elektronicznej na wyłudzanie nienależnych zwrotów podatku od towarów i usług oraz unikania zapłaty podatku.
List ostrzegawczy ma na celu wzmożenie czujności uczciwych przedsiębiorców, którzy (wielokrotnie nieświadomie) stają się uczestnikami procederów, nakierowanych na oszustwa podatkowe. Pismo stanowić ma wskazówkę Ministerstw co do procedury wyboru kontrahentów, od których nabywać się będzie elektronikę bądź którzy to zgłoszą się do firm z chęcią nabycia towarów.
Jako najbardziej narażone na oszukańczy proceder wskazane zostały zwłaszcza transakcje wewnątrzwspólnotowe, jako służące do uzyskiwania nienależnego zwrotu podatku. Jak wskazują twórcy listu: „Pierwszym nabywcą towarów na terytorium kraju jest, z reguły, podmiot pełniący rolę tzw. „znikającego podatnika” składający lub nieskładający deklaracji, ale finalnie nigdy nieodprowadzający należnego podatku do urzędu skarbowego. Podmiot tego typu z reguły zgłasza siedzibę w tzw. „wirtualnym biurze”, w którym nie są wykonywane żadne czynności, jakich należałoby oczekiwać, mając na uwadze branżę i rozmiary (skala obrotów) działalności. Zazwyczaj całkowicie niemożliwy jest bezpośredni kontakt z osobami formalnie reprezentującymi podmiot.” Jest to więc typowy przykład (pojawiającego się nagminnie również w Polsce, zwłaszcza w zakresie obrotu towarami objętymi procedurą odwrotnego obciążenia) tzw. „firmanctwa”, czyi tworzenia firm ” słupów, fikcyjnie zarejestrowanych na przypadkową osobę po wyłudzeniu od nie dowodu osobistego i złożenia kilku podpisów na formularzach.
Tak stworzony podmiot dokonuje następnie licznych transakcji, tworząc tzw. łańcuszek dostaw, w których to głównym celem kolejnych sprzedaży nie jest zysk związany z obrotem, a jedynie wydłużenie łańcucha obrotu. W proceder ten częstokroć zamieszane są na tym etapie niczego nieświadome firmy, należące do uczciwych podatników. Finalnie, produkt traia do ostatniego z sieci podmiotów, który dokonuje eksportu bądź wewnątrzwspólnotowej dostawy towaru przy zastosowaniu stawki VAT 0%, występując jednocześnie o bezpośredni zwrot podatku, niezapłaconego na wcześniejszych etapach obrotu. Transakcje obrotu, zdaniem Ministerstw, zachodzą w tym wypadku w bardzo krótkich odstępach czasu, w czasie których towar nie zmienia pierwotnego miejsca jego składowania, jakim jest najczęściej centrum logistyczne. Opuszcza on terytorium polski dopiero z dokonaniem eksportu bądź WDT, przy czym, jak wynikać ma z przeprowadzonych licznych kontroli, powraca on w krótkim czasie do Polski celem powtórzenia całego procederu, nie trafiając ostatecznie do sprzedaży detalicznej.
Ministerstwa wymieniły przy tym szczególne cechy, jakimi charakteryzować się mają oszukańcze transakcje. Są to:
Ministerstwa zwróciły się przy tym z prośbą o natychmiastowe informowanie organów podatkowych w wypadku dostrzeżenia kilku z opisanych symptomów, wskazujących na możliwość wyłudzeń.
Jarosław Włoch
Radca prawny, Wice-Dyrektor w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.