Już 1 stycznia 2022 r. wchodzi w życie „Polski Ład”, a wraz z nim jedna z najbardziej kontrowersyjnych zmian w ustawie o CIT – minimalny podatek dochodowy. W założeniu projektodawców nowa danina ma służyć skutecznemu przeciwdziałaniu luce budżetowej w podatku CIT. W uzasadnieniu projektu wskazuje się, iż podatek minimalny ma uderzyć głównie w duże korporacje zagraniczne, stosujące agresywne mechanizmy optymalizacji podatkowej. Jednak z analizy nowych przepisów wynika, iż nowa danina obejmie nie tylko największych podatników, lecz dotknie szersze spektrum podmiotów – w tym także tych najmniejszych.

Według nowo wprowadzanego art. 24ca ustawy o CIT minimalny podatek dochodowy będzie dotyczyć spółek i podatkowych grup kapitałowych (PGK), które w danym roku podatkowym:

• poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo
• których udział dochodów w przychodach (również innych niż z zysków kapitałowych) wynosić będzie mniej niż 1%.

Co istotne, „Polski Ład” nie przewiduje żadnego kryterium wielkościowego (np. odnoszącego się do wielkości przychodów, ilości zatrudnienia, itp.), które pozwoliłoby mniejszym podatnikom uniknąć obowiązku zapłaty minimalnego podatku dochodowego w razie spełnienia kryteriów nowej daniny.

Stawka minimalnego podatku będzie wynosić 10% podstawy opodatkowania, którą stanowić będzie suma:

• kwoty odpowiadającej 4 proc. wartości przychodów (innych niż z zysków kapitałowych)
• poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych kosztów finansowania dłużnego,
• wartości odroczonego podatku dochodowego wynikającej z ujawnienia w rozliczeniach podatkowych niepodlegającej dotychczas amortyzacji wartości niematerialnej i prawnej w zakresie, w jakim powoduje zwiększenie zysku brutto albo zmniejszenie straty brutto
• poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych (podmiotów z państwa lub terytorium stosującego szkodliwą konkurencję podatkową) kosztów nabycia usług niematerialnych.

Pewnym złagodzeniem rygorów niniejszej regulacji jest wyłączenie stosowania nowych przepisów w stosunku do niektórych kategorii podatników, między innymi:

• w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność, oraz w kolejno następujących po sobie dwóch latach podatkowych, następujących bezpośrednio po tym roku podatkowym,
• będących przedsiębiorstwami finansowymi,
• tych, którzy w roku podatkowym uzyskali przychody niższe o co najmniej 30% w stosunku do przychodów uzyskanych w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok podatkowy.

Kwota zapłaconego za dany rok podatkowy minimalnego podatku dochodowego odlicza się od podatku obliczonego zgodnie z art. 19 (klasyczny CIT).