15 listopada Kancelaria Prezydenta RP poinformowała o podpisaniu przez Andrzeja Dudę 11 ustaw, w tym także „Polskiego Ładu”. Deklarowanym i podnoszonym publicznie celem ustawy jest „stworzenie przyjaznego i sprawiedliwego systemu podatkowego”. O tym, jak zamiar ma się do rzeczywistości, najlepiej świadczy kształt zmian i ich wpływ na sytuację podatników.

Zmiany, które wejdą w życie od 1 stycznia 2022 r. (a w niektórych przypadkach np. z 1 lipca 2022 lub 1 stycznia 2023 r.) obejmują aż 26 ustaw, w tym m. in. ustawę o PIT, ustawę o CIT, ustawę o VAT, Ordynację podatkową, ustawę o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawę o ochronie praw konsumenta oraz ustawę – Prawo przedsiębiorców.

W tak dużym natłoku zmian warto poświęcić uwagę tym, które będą mieć największy wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstw i innych podatników po wejściu w życie Polskiego Ładu.

Najistotniejsze zmiany w zakresie podatku PIT, CIT oraz ryczałtu dotyczą:

1. Podwyższenia tzw. „kwoty wolnej od podatku” w PIT do 30 000 zł z dotychczasowych 8000 zł;
2. Podwyższenia do 120 000 zł progu kwotowego dla pierwszego progu podatkowego czyli krótko mówiąc – kwoty, po której do opodatkowania dochodu „na skali” zastosowanie stawka podatku PIT w wysokości 32%;
3. Rozszerzenia katalogu zwolnień od podatku PIT o określone przychody. Dotyczy to m. in. przychodów podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przychodów podatnika, który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci wykonywał władzę rodzicielską; Polski Ład wprowadza szereg ulg i szczególnych rozwiązań, które w niektórych przypadkach mogą wpłynąć pozytywnie na sytuację podatników.
4. Wprowadzenia tzw. „ulgi dla klasy średniej”.
   Jest to w teorii mechanizm złagodzenia negatywnych innych zmian. Niestety, nowa ulga obejmie wyłącznie osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę oraz jednoosobowych przedsiębiorców rozliczających się w oparciu o skalę podatkową. W związku z tym prawa do skorzystania z niniejszej ulgi nie uzyskają zatrudnieni na umowach cywilnoprawnych, emeryci, a także podatnicy PIT-u korzystający z opodatkowania liniowego.

5. Zastąpienia prawa podatnika będącego osobą samotnie wychowującą dziecko (dzieci) do wspólnego opodatkowania się z dzieckiem możliwością odliczenia od podatku przez taką osobę kwoty 1500 zł;
6. Opodatkowania dochodów z umów najmu, podnajmu i dzierżawy oraz innych umów o podobnych charakterze, jeżeli umowy te są zawierane poza działalnością gospodarczą, wyłącznie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych;
7. Utracenia przez podatników PIT-u możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych będących budynkami mieszkalnymi, lokalami mieszkalnymi stanowiącymi odrębną nieruchomość, spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu mieszkalnego oraz prawem do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej;
8. Nowych zasad ustalania wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dla opodatkowanych liniowo stawka wynosić będzie 4,9% uzyskanego dochodu. W sytuacji poniesienia straty lub uzyskania dochodu w kwocie niższej niż minimalne wynagrodzenie podstawę obliczenia składki stanowić będzie kwota minimalnego wynagrodzenia. Dla opodatkowanych na zasadach ogólnych stawka składki zdrowotnej wyniesie 9%;
9. Likwidacji prawa podatnika do odliczania kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne od kwoty należnego PIT-u albo ryczałtu;
10. Wprowadzenia minimalnego CIT-u w wysokości 10% podstawy opodatkowania. Nowy podatek uiszczą te podmioty, które poniosą stratę lub wykażą mniejszy niż 1% udział dochodów w przychodach. Wbrew pierwotnym zapowiedziom – podatek ten nie ma progu wielkości przedsiębiorcy, zatem może pojawić się u każdego podatnika CIT, niezależnie od jego wielkości, zatrudnienia lub obrotów.
11. Szeregu zmian w ulgach podatkowych, obejmujących m. in. możliwość łączenia ulgi B+R i ulgi IP-Box, a także wprowadzenie ulg na prototyp, innowacyjnych pracowników oraz na robotyzację;
12. Ustanowienia zasad opodatkowania spółki holdingowej;
13. Zmian w zasadach stosowania karty podatkowej. Od stycznia 2022 r. ta forma opodatkowania będzie wyłączona dla tych podatników, którzy nie korzystają z niej obecnie. Istotne zmiany dotkną zwłaszcza medyków, którzy dotychczas korzystali z karty. Od 1 stycznia 2022 r. przedstawiciele zawodów medycznych wykonujący działalność na rzecz osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej albo na rzecz osób fizycznych dla potrzeb prowadzonej przez nie pozarolniczej działalności gospodarczej stracą prawo do korzystania z tej formy opodatkowania. Dotyczy to zwłaszcza medyków na kontraktach;

14. Obniżenia stawki ryczałtu m.in. dla medyków do 14% oraz dla usług z branży IT do 12%;
15. Ustanowienia abolicji podatkowej dla podatników PIT, CIT oraz zryczałtowanego podatku dochodowego, poprzez wprowadzenie przejściowego ryczałtu w wysokości 8% podstawy opodatkowania;
16. Uproszczeń w zakresie założenia i prowadzenia PGK;
17. Zmian w zakresie podatku u źródła (WHT).

Natomiast podatnicy VAT-u od nowego roku mogą spodziewać się w szczególności:

1. Wprowadzenia instytucji nabycia sprawdzającego.
   Dzięki nowej instytucji urzędnicy KAS będą mogli sprawdzić, czy podatnik prawidłowo wywiązuje się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego, w szczególności związanych z ewidencjonowaniem sprzedaży za pośrednictwem kas rejestrujących;
2. Wprowadzenia do polskiego systemu podatkowego instytucji grupy VAT.
   Grupa będzie nowym podatnikiem podatku VAT. Nowe przepisy ustawy o VAT umożliwią podmiotom powiązanym finansowo, ekonomicznie oraz organizacyjnie wspólne rozliczanie podatku od towarów i usług;
3. Dobrowolnego e-fakturowania.
   Jest to nowość wynikająca z uruchomienia Krajowego Systemu e-Faktur. Co prawda od 1 stycznia 2022 r. korzystanie z niego będzie dobrowolne, ale MF przewiduje, że jeżeli system sprawdzi się w praktyce, to wówczas nie da się wykluczyć ustanowienia go jako obligatoryjnego rozwiązania;
4. Możliwości wyboru opodatkowania usług finansowych podatkiem VAT, a tym samym – umożliwienie dokonania odliczenia VAT z tych usług.

Obok zmian opisanych powyżej na Podatników czekają bardzo liczne nowe obowiązki (np. w zakresie udostępniania form płatności bezgotówkowych) oraz nowe uprawnienia, w tym te do stosowania ulg o bardzo różnym charakterze – np. ulgi na zabytki czy na CSR.

Nie ulega wątpliwości, że wobec tak głębokiej reformy systemu podatkowego od 1 stycznia 2021 r. – zmiany dotkną każdego podatnika. Pytaniem pozostaje jedynie – w jakim stopniu podatnik zostanie nimi dotknięty i co zrobić, aby zmiany te były jak najbardziej pozytywne.

Z analizą, opracowaniem i wdrożeniem niezbędnych rozwiązań z chęcią pomogą Państwu eksperci MISP, którzy nieustannie pracują nad wypracowaniem rozwiązań optymalnych dla biznesu, gwarantujących podatkowe, rachunkowe i prawne bezpieczeństwo.