Przepisy Tarczy 3.0 rozbudowują art. 52m ustawy o PIT, powiększając zakres świadczeń antykryzysowych zwolnionych z PIT o jedną pozycję. Od 16 maja wolne od podatku dochodowego są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w 2020 r. zasiłki otrzymane przez rolników i ich domowników, w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, w sytuacji objęcia ich obowiązkową kwarantanną, nadzorem epidemiologicznym lub hospitalizacją w związku z COVID-19 (art. 31zy3 ustawy o COVID-19).
Tarcza 3.0 modyfikuje także art. 15zzj ustawy o COVID-19. Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu, również niezłożenie w terminie deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej (DSF-1) oraz niewpłacenie tej daniny w terminie jest równoznaczne ze złożeniem przez osobę fizyczną zawiadomienia w ramach tzw. czynnego żalu (obowiązki muszą być jednak spełnione nie później niż do dnia 1 czerwca 2020 r.). Oznacza to w dużym skrócie, że spóźnienie ze złożeniem deklaracji DSF-1 i z zapłatą daniny nie będzie podlegać karze na gruncie Kodeksu karnego skarbowego (w takim wypadku właściwy organ nie będzie wszczynał postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, a wszczęte umorzy).
Takie rozwiązanie jednoznacznie dowodzi, że projektując poprzednie wersje Tarczy Antykryzysowej ustawodawca po prostu zapomniał o daninie solidarnościowej, przewidując podobne do powyższego rozwiązanie jedynie odnośnie rozliczeń PIT za rok 2019. Trzeba też zaznaczyć, że termin na złożenie DFS-1 i wpłatę daniny solidarnościowej upływał 30 kwietnia, a więc ponad dwa tygodnie przed wejściem w życie komentowanego przepisu.
Modyfikacji uległ również art. 15za ustawy o COVID – zgodnie z nowym jego brzmieniem, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych przyznano kompetencję do zaniechania, w drodze rozporządzenia, poboru odsetek za zwłokę (w całości lub w części) od niewpłaconej w terminie daniny solidarnościowej. W takim rozporządzeniu minister określić musi w szczególności zakres terytorialny zaniechania, okres, w którym następuje zaniechanie, i grupy obowiązanych, których dotyczy zaniechanie, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii w związku z COVID-19 oraz skutki nimi wywołane.
Na tę chwilę rozporządzenie, o którym mowa w przepisie, nie zostało wydane. Z danych Rządowego Centrum Legislacji wynika jednak, że rozporządzenie to jest w fazie projektowej. Projekt rozporządzenia zakłada natomiast objęcie zarządzeniem o zaniechaniu poboru odsetek całej Polski, przy czym jednak zaniechanie to obowiązywać będzie w okresie od dnia 1 maja 2020 r. do dnia 1 czerwca 2020 r. jedynie w części przypadającej na dokonane w tym okresie wpłaty podlegające zaliczeniu na poczet daniny solidarnościowej. Aby zatem nie zapłacić odsetek za zwłokę od daniny solidarnościowej, podatnik będzie musiał uiścić ją do 1 czerwca.
Nowe rozwiązanie dotyczy również wspomnianego wyżej art. 15za ustawy o COVID, który przewiduje uprawnienie Ministra Finansów co do zarządzenia zaniechania poboru odsetek od nieopłaconych w terminie zobowiązań podatkowych (wydanym przez MF rozporządzeniem zaniechano poboru odsetek od zaległości podatkowych z tytułu PIT wynikającego z zeznań o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w 2019 r.) oraz daniny solidarnościowej. W myśl nowego przepisu, w zaświadczeniu o niezaleganiu w podatkach, wystawianym w okresie objętym zaniechaniem poboru odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, nie uwzględnia się zaległości podatkowych, których zapłata po upływie terminu płatności jest objęta tym zaniechaniem poboru odsetek.
Trzeba pamiętać, że zaniechanie, o którym mowa powyżej (wynikające z wydanego oraz projektowanego rozporządzenia MF), dotyczy poboru odsetek od zaległego PIT i daniny solidarnościowej w okresie od 1 maja do 1 czerwca 2020r. wyłącznie w części przypadającej na dokonane w tym okresie wpłaty, podlegające zaliczeniu na poczet zaległości. Aby nie zapłacić odsetek za zwłokę, trzeba zapłacić należności podatkowe do 1 czerwca.
Na tę chwilę zatem, jeżeli podatnik nie zapłacił w terminie PIT za 2019 rok, lub też nie uiścił w terminie daniny solidarnościowej (o ile projektowane rozporządzenie dot. tej daniny zostanie wydane), otrzyma zaświadczenie o niezaleganiu w tych podatkach. Preferencja ta obowiązywać będzie jednak do 1 czerwca – jeżeli po tej dacie podatnik nie zapłaci należności, zaświadczenia o niezaleganiu już nie otrzyma.
Istotną informacją jest, że powyższe rozwiązanie stosuje się odpowiednio do ustalania spełnienia warunku braku istnienia zaległości podatkowych w celu skorzystania ze wsparcia finansowego w ramach programów rządowych – osoby zalegające z PIT za 2019 i z daniną solidarnościową (o ile projektowane rozporządzenie dot. tej daniny zostanie wydane) mogą zatem starać się również o takie formy pomocy antykryzysowej, które wymagają niezalegania w podatkach.
Tarcza 3.0 uchyliła dwa dość istotne przepisy ustawy antykryzysowej, a mianowicie art. 15zzr i art. 15zzs ustawy o COVID.
Art. 15zzr wstrzymał nierozpoczęte i zawiesił biegnące tzw. materialne terminy prawa administracyjnego w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19. Mowa tutaj o terminach:
Na mocy tej regulacji w okresie pandemii nie biegły też terminy przedawnienia karalności czynów oraz przedawnienia wykonania kary w sprawach o przestępstwa, przestępstwa i wykroczenia skarbowe oraz w sprawach o wykroczenia.
Uchylenie tej regulacji przez Tarczę 3.0 wpłynęło na wznowienie biegu ww. terminów, trzeba jednak pamiętać, że nie wszystkie terminy zaczęły biec od razu po wejściu ustawy w życie – na mocy przepisu przejściowego
Na marginesie warto też zauważyć, że art. 15zzr ustawy o COVID przewidywał także wydłużenie terminu na zawarcie porozumienia przez pracownika z zarządcą sukcesyjnym bądź sukcesorami pracodawcy, będącego przedsiębiorcą, w przypadku jego śmierci (art. 632 §5 Kodeksu pracy) – jednakże na mocy przepisu przejściowego Tarczy 3.0. pracownicy zachowali uprawnienie w ww. zakresie.
Art. 15zzs ustawy o COVID przewidywał natomiast m. in. wstrzymanie bądź zawieszenie w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 terminów procesowych i sądowych, m.in. w ramach postępowań sądowo-administracyjnych, postępowań podatkowych, kontroli podatkowych i kontroli celno-skarbowych. Warto też pamiętać, że przepis ten wyłączał możliwość przeprowadzania w okresie pandemii rozpraw oraz posiedzeń jawnych, z wyjątkiem dotyczących tzw. spraw pilnych (katalog spraw pilnych określa ustawa o COVID).
Również w tym przypadku w związku z uchyleniem regulacji, na mocy przepisu przejściowego, terminy procesowe i sądowe rozpoczynają bieg lub będą biec dalej po upływie 7 dni od dnia wejścia w życie Tarczy 3.0 (tj. po 23 maja 2020r.).
Mając na względzie treść przepisów, należy pamiętać o tym, że:
Tu warto się zatrzymać i odpowiedzieć na nurtujące wielu pytanie – od kiedy właściwie terminy procesowe zostały zawieszone? Czy od daty ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego (14 marca) czy od daty wejścia w życie art. 15zzs (31 marca)? Ze względu na treść art. 15zzs przyjąć należałoby, że pierwsza odpowiedź jest prawidłowa, co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie (np. postanowienie WSA w Białymstoku z dnia 22.04.2020r., I SA/Bk 177/20), niemniej jednak,
Tarcza 3.0 uzupełniła ustawę o COVID o dość istotne regulacje usprawniające pracę sądów, w tym sądów administracyjnych, w czasie ograniczeń związanych z pandemią. Dla spraw sądowo administracyjnych spore znaczenie ma nowy art. 15zzs1 ustawy o COVID.
Zgodnie z tym przepisem, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19, a także w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich w sprawach, w których strona wnosząca skargę kasacyjną nie zrzekła się rozprawy lub inna strona zażądała przeprowadzenia rozprawy, NSA może rozpoznać skargę kasacyjną na posiedzeniu niejawnym, jeżeli wszystkie strony w terminie 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze skierowania sprawy na posiedzenie niejawne wyrażą na to zgodę. W takim wypadku NSA orzekać będzie w składzie trzech sędziów.
Regulacja ta ma na celu usprawnienie procedury rozpatrywania skarg kasacyjnych przez Naczelny Sąd Administracyjny. Co do zasady bowiem podmiot wnoszący skargę kasacyjną do sądu może wnieść o jej rozpatrzenie na rozprawie lub też zrzec się rozprawy – jeżeli druga strona sporu nie zażąda wówczas przeprowadzenia rozprawy, sprawa zostanie rozpatrzona na posiedzeniu niejawnym.
Nowy przepis odnosi się zatem głównie do stron postępowań kasacyjnych, które zainicjowane zostały jeszcze przed wybuchem pandemii (wówczas strony żądać mogły przeprowadzenia rozprawy, a obecnie, ze względu na epidemie, wolałyby, aby ich sprawę sąd rozpatrzył na posiedzeniu niejawnym). Trzeba bowiem zauważyć, że regulacja uprawnia NSA wyłącznie do zaproponowania stronom tej formy rozpatrzenia sprawy – jeżeli strony w zakreślonym terminie nie wyrażą na takie rozwiązanie zgody, konieczne będzie przeprowadzenie rozprawy.
Trzeba też pamiętać, że zgodnie z ust. 3 nowego przepisu, przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli
Na posiedzeniu niejawnym w tego typu przypadkach sąd orzeka w składzie trzech sędziów.
Dodany do ustawy o COVID art. 15zzs4 ust. 2 przewiduje możliwość przeprowadzania w okresie stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 oraz w ciągu roku od odwołania ostatniego z nich tzw. rozpraw online.
Zgodnie z przepisem, w ww. okresie wojewódzkie sądy administracyjne oraz Naczelny Sąd Administracyjny przeprowadzają rozprawę przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie jej na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Warto zaznaczyć, że uczestniczące w takiej rozprawie osoby nie będą musiały przebywać w budynku sądu (zarówno tego, gdzie odbywa się rozprawa, jak i innego), co stanowi dość duże udogodnienie.
Treść przepisu wskazuje na istniejący po stronie sądów obowiązek przeprowadzenia rozprawy online, chyba że przeprowadzenie rozprawy bez użycia urządzeń porozumiewania się na odległość nie wywoła nadmiernego zagrożenia dla zdrowia osób w niej uczestniczących.
Trzeba też pamiętać, że zgodnie z ust. 3 nowego przepisu, przewodniczący może zarządzić przeprowadzenie posiedzenia niejawnego, jeżeli
Na posiedzeniu niejawnym w tego typu przypadkach sąd orzeka w składzie trzech sędziów.