Chwilę po północy, dnia 9 kwietnia, posłowie przyjęli projekt ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Prace nad projektem przebiegały w niezwykle szybkim tempie, bowiem wspomniany projekt pojawił się jako druk sejmowy nr. 330 dopiero dnia 7 kwietnia. W tak krótkim czasie przeszedł 3 czytania w Sejmie, otrzymał dwa sprawozdania Komisji Finansów Publicznych, by w zmodyfikowanym kształcie ostatecznie został skierowany do kolejnego etapu legislacyjnego.. Przeprowadzane w tak krótkim okresie prace nie sprzyjają jasności i przejrzystości treści ustawy, stąd też warto poświęcić chwilę na analizę dostępnego obecnie projektu ustawy.

Na samym wstępie należy zaznaczyć, że na moment tworzenia niniejszego artykułu zarówno po stronie Sejmu jak i Senatu nie były dostępne jeszcze kompletne projekty ustawy w kształcie, w jakim trafiły do Senatu. Dodatkowo, dla uporządkowania kwestii związanych z podejmowanymi działaniami wspierającymi biznes w ramach Tarczy Antykryzysowej należy także wskazać, jakie akty tak naprawdę składają się na ten program.

Podstawowe znaczenie dla funkcjonowania Tarczy Antykryzysowej ma ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych – jest to pierwsza z wprowadzonych ustaw, która w pierwotnym kształcie nie wprowadzała większych instrumentów pomocowych. Część obejmująca zarówno środki pomocy finansowej jak i udogodnienia podatkowe, wdrożona została na mocy ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw. Dopiero ta nowelizacja okazała się aktem zawierającym istotę Tarczy Antykryzysowej. Rozwiązania takie jak możliwość wstecznego rozliczenia straty, umocowanie organy stanowiące gminy do ustanawiania zwolnień od podatku od nieruchomości w drodze uchwały, przesunięcia oraz zawieszenia terminów procesowych czy też kwestie związane z dofinansowaniem wynagrodzeń lub zwolnieniem z obowiązku uiszczania składek ZUS – wynikają właśnie z tej ustawy. Należy dodać, że obok ustaw wdrożono również stosowne rozporządzenia, które  przedłużały terminy związane z złożeniem rocznej deklaracji CIT czy też wydane na podstawie ustawy z 31 marca – rozporządzenie odraczające terminy na złożenie sprawozdań finansowych.

Dopiero w tym miejscu pojawia się omawiana ustawa, zwana niekiedy Tarczą 2.0.Niezależnie od nazwy potocznej, formalnie procedowanym aktem jest projekt ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2. Nie stanowi on więc kolejnej ustawy o zmianie ustawy o COVID, ale jest odrębnym aktem prawnym, który mimo to wprowadza do ustawy COVID-19 pewne zmiany. Na marginesie, należy dodać, iż rządowy projekt ustawy jest obecnie procedowany razem z poselskim projektem ustawy o utworzeniu prawdziwej Tarczy Antykryzysowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw.

W rezultacie, rekonstrukcja aktualnego stanu prawnego stanowi nie lada wyzwanie. Dobrą wiadomością w zakresie prawa podatkowego jest fakt, że najnowszy projekt nie jest rewolucyjny w stosunku do uprzednio uchwalonych rozwiązań. Nie oznacza to jednak, iż wszelkie zawarte tam kwestie pozostają jasne i proste, o czym świadczy chociażby złożenie przez Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców szeregu wniosków o dokonanie przez poszczególnych ministrów objaśnień prawnych do problematycznych przepisów Tarczy Antykryzysowej.

Przechodząc jednak do analizy najbardziej istotnych zmian wdrażanych przez Tarczę Antykryzysową 2.0.

Procedowana ustawa zakłada dodanie do Ustawy o PIT art. 52v – przepisu przejściowego umożliwiającego naczelnikowi urzędu skarbowego przekazanie kwoty 1% na rzecz OPP na podstawie zeznań złożonych do 1 czerwca, korekt tychże złożonych do 30 czerwca lub oświadczenia o którym mowa w art. 45c ust. 3a złożonego do 1 czerwca.

Zmianą istotną jest niewątpliwie dodanie przepisu art. 38n do Ustawy o CIT. Wskazuje on że warunek określony w art. 1a ust. 2 pkt 1 lit. d lub pkt 4 uważa się za spełniony, jeżeli podatnik poniósł w 2020 r. negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19, o którym mowa w ustawie o COVID-19. Wskazane warunki odnoszą się do statusu podatkowej grupy kapitałowej jako podatnika CIT. I tak na mocy tego przepisu wymogi aby:

w spółkach tych nie występowały zaległości we wpłatach podatków stanowiących dochód budżetu państwa

podatkowa grupa kapitałowa osiągnęła za każdy rok podatkowy udział dochodów, określonych zgodnie z art. 7 ust. 1, w przychodach – w wysokości co najmniej 2%

uznaje się za spełnione, jeżeli podatnik poniósł w 2020 r. negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19. Modyfikacja w tym zakresie nie będzie dotyczyć szerokiej grupy podatników. Niemniej jednak, podatnicy działający w ramach PGK powinni być nią szczególnie zainteresowani, bowiem redefiniuje ona wymogi dla uzyskania statusu PGK w zakresie podatku CIT..

Projekt planuje zmienić także ustawę z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych. W ramach zmian w art. 9 ustanawiającego zwolnienia przedmiotowe z opodatkowania PCC dodaje się pkt 1a) wskazujący sprzedaż i zamianę walut wirtualnych w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 26 ustawy z dnia 1 marca 2018 o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W rezultacie wdrożenia takiego przepisu, transakcje sprzedaży oraz zamiany kryptowalut byłyby zwolnione z opodatkowania.

W ramach planowanych zmian rozszerzony zostanie także zakres art. 15q oraz 15p ustawy o COVID. Do obecnego brzmienia przepisów dołączą odpowiednio kolejne ustępy. Tak np. do art. 15p po ust.1 dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

„2. W uchwale, o której mowa w ust. 1, rada gminy może wprowadzić również zwolnienia od podatku od nieruchomości gruntów, budynków i budowli zajętych na prowadzenie działalności przez:

1) organizacje pozarządowe, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, oraz

2) podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 ustawy, o której mowa w pkt 1– których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z powodu COVID-19.”

W rezultacie dodania ust.2 do obu przepisów, krąg podmiotów uprawnionych do skorzystania z potencjalnego zwolnienia ulega rozszerzeniu o wskazane powyżej podmioty. Warto nadmienić, że bez takiego postanowienia, zwolnionymi od podatku od nieruchomości mogliby zostać jedynie przedsiębiorcy spełniający określone ustawą przesłanki przestoju ekonomicznego.

Zmian można również doszukiwać się w zakresie świadczeń postojowych. Procedowane przepisy zmieniające (art. 15zua) umożliwiałyby przyznanie takiego świadczenia kilkukrotnie (nie zaś jednokrotnie jak wynika to z obecnego brzmienia ustawy). Warunkiem przyznania kolejnego świadczenia postojowego będzie wykazanie w oświadczeniu, że sytuacja materialna wykazana we wniosku, o którym mowa w art. 15zs, nie uległa poprawie

Na podstawie dodawanego art. 15zzb ust.5 ograniczeniu do 3 miesięcy ulegnie termin na jaki przyznawane jest dofinansowanie do wynagrodzeń. Wynika to z treści przepisu, który reguluje że „5. Dofinansowanie, o którym mowa w ust. 1, może być przyznane mikroprzedsiębiorcom, małym oraz średnim przedsiębiorcom w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców na okres nie dłuższy niż 3 miesiące, przypadające od miesiąca złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 10.” Jednocześnie korzystając z unormowanego w art.15zzb ustawy o COVID dofinansowania należy pamiętać o ewentualnym pokrywaniu się tytułów wypłat świadczeń, który może uniemożliwić skorzystanie z innych form pomocy.

Opisane powyżej rozwiązania stanowią jedynie namiastkę ogromu nowych jak i znowelizowanych przepisów.. Mając na uwadze przybrane tempo oraz tryb pracy niewykluczone, że jeszcze niejednokrotnie postanowienia ustawy ulegną znaczącej zmianie powodującej konieczność rewizji aktualnego stanu prawnego oraz możliwości jakie daje on podatnikowi.

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości związanych z wdrażaniem rozwiązań objętych materią Tarczy Antykryzysowej bądź planowanymi zmianami w ramach Tarczy Antykryzysowej 2.0, eksperci Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych pozostają do Państwa dyspozycji.