Spółki kapitałowe prawa handlowego – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna – stanowią obecnie najpopularniejszą formę prowadzenia średniego i dużego biznesu w Polsce. Jako osoby prawne, spółki te działają poprzez swoje organy w postaci zarządu oraz powoływanej w większości przypadków rady nadzorczej. W przypadku kilkuosobowego składu organów, zarząd i rada nadzorcza obradują zwykle na zwoływanych w ramach potrzeb posiedzeniach. Obsługa posiedzeń wiąże się najczęściej z poniesieniem przez spółkę określonych wydatków, takich jak koszt materiałów biurowych czy poczęstunku. Kwalifikacja podatkowa tych wydatków na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych budzi pewne wątpliwości interpretacyjne. W niniejszym artykule odpowiemy na pytanie, czy wydatki związane z posiedzeniami organów spółki mogą stanowić koszt uzyskania przychodów.
Zgodnie z postanowieniami art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o CIT, za koszt uzyskania przychodów nie uznaje się wydatków ponoszonych przez spółki kapitałowe na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących spółek, za wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu pełnionych funkcji, które to stanowią koszt uzyskania przychodów spółki.
Na gruncie wspomnianego przepisu bezspornym jest, iż z kosztów uzyskania przychodów wyłączone są wszelkie świadczenia przekazywane bezpośrednio na rzecz członków rady nadzorczej lub zarządu spółki, niestanowiące jednocześnie ich wynagrodzenia. Zastanowić jednak się należy, czy przepis ten ma zastosowanie również do kosztów związanych z funkcjonowaniem tego organu, mających jednak charakter kosztów ogólnych, takich jak chociażby koszty obsługi posiedzeń rady nadzorczej.
Organy podatkowe zdają się stać na stanowisku, iż takie koszty ogólne obsługi posiedzeń rady nadzorczej czy też zarządu mogą stanowić koszt uzyskania przychodów podatkowych spółki. Przykładowo, w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 marca 2015 r., znak IPPB5/4510-23/15-2/KS analizowana był kwestia wydatków związanych z obsługą posiedzeń Rady Naukowej Instytutu (pełniącej funkcje zbliżone do Rady Nadzorczej). W wydanej interpretacji organ podkreślił, iż „Należy także zauważyć, że z treści cytowanego wyżej art. 16 ust. 1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych, nie wynika wykluczenie z kosztów podatkowych wydatków na rzecz obsługi przedmiotowych organów, które to wydatki należy uznać za związane z funkcjonowaniem samej jednostki. Wydatki ponoszone przez Spółkę na obsługę posiedzeń Rady Naukowej nie mają charakteru osobowego, lecz związane są z funkcjonowaniem obligatoryjnych organów Instytutu. Ich zaliczenie do kosztów podatkowych uwarunkowane jest więc spełnieniem ogólnej reguły art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przy braku zaistnienia przesłanek wykluczenia z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.”
Do podobnych wniosków doszedł Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w piśmie z dnia 15 marca 2013 r., znak IPTPB3/423-418/12-7/GG, w którym czytamy: „Należy także zauważyć, że z treści cytowanego wyżej art. 16 ust.1 pkt 38a ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych, nie wynika wykluczenie z kosztów podatkowych wydatków na rzecz obsługi przedmiotowych organów, które to wydatki należy uznać za związane z funkcjonowaniem samej jednostki. Wydatki ponoszone przez Spółkę na obsługę posiedzeń Rady Nadzorczej nie mają charakteru osobowego, lecz związane są z funkcjonowaniem obligatoryjnych organów Spółki. Ich zaliczenie do kosztów podatkowych uwarunkowane jest więc spełnieniem ogólnej reguły art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przy braku zaistnienia przesłanek wykluczenia z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.”
Identyczne stanowisko w tym zakresie zaprezentował również Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 2 stycznia 2015 r., znak ILPB3/423-521/14-4/JG (interpretacja dotyczy spółdzielni, wnioski zaprezentowane w interpretacji mają jednak uniwersalne zastosowanie do wszystkich podatników CIT), gdzie stwierdza, iż „Tym samym, wydatki na rzecz samego organu, a nie poszczególnych jego członków, mające na celu sprawne jego funkcjonowanie, podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów według ogólnych zasad określonych w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Odnosząc zatem powyższe do przedstawionego przez Spółdzielnię stanu faktycznego należy stwierdzić, że wydatki poniesione na funkcjonowanie organów Spółdzielni takich jak Rada Nadzorcza i Walne Zgromadzenie Członków, które nie są wydatkami na rzecz poszczególnych członków tych organów – mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów. Do takich wydatków w przypadku Rady Nadzorczej należą: materiały biurowe, kalendarze, kawa, herbata, słodycze, drobne posiłki (obiad, lunche), a w przypadku Walnego Zgromadzenia Członków: zakup kawy, ciasta, obiad.”
Mając na uwadze powyższe interpretacje, koszty obsługi posiedzeń rady nadzorczej lub zarząd mogą zostać przez spółki zaliczane w poczet kosztów uzyskania przychodów. Stanowią one bowiem ogólne wydatki jednostki. Szczególną uwagę przywiązywać jednak należy do sytuacji, w której posiedzenie organizowane jest w sposób wystawny, a jego uczestnikami są również podmioty zewnętrzne wobec spółki. W przypadku wystawnych obrad organu, spółka może narazić się na zarzut, iż taki wydatek stanowi koszt reprezentacji spółki, który to, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT, nie może stanowić kosztu uzyskania przychodów.
Mateusz Kozieł, Jarosław Włoch
Departament Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie