Przełom roku 2015 i 2016 stanowił okres bardzo burzliwy dla polskiego systemu prawnego. Nowelizacje nie ominęły także przepisów prawa podatkowego. Warto więc w tym miejscu dokonać krótkiego podsumowania najważniejszych zmian, jakie wraz z nadejściem 2016 roku nastąpiły w najważniejszych ustawach podatkowych. W serii artykułów zaprezentujemy najważniejsze zmiany wprowadzone do ustaw podatkowych na przełomie roku.

Podatek od towarów i usług

– Wprowadzenie pre-proporcji. Nowe przepisy przewidują dodatkowy obowiązek dla podmiotów, które w zajmują się zarówno działalnością opodatkowaną, jak i działalnością niepodlegającą ustawie o VAT. Zgodnie z postanowieniami ustawy nowelizującej, podmioty o takim profilu działalności, które nabywane świadczenia wykorzystują do obydwu przejawów aktywności gospodarczej (a przypisanie tych świadczeń w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe), będą zobowiązane do podziału wartości podatku naliczonego zgodnie z tzw. „sposobem określenia proporcji”. Według nowych przepisów, sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

– Zmiany dotyczące ustalania właściwości organów podatkowych dla rozliczania podatku VAT. Ustawa nowelizująca uchyliła szereg przepisów dotyczących ustalania właściwości organów podatkowych dla rozliczania podatku VAT. W związku z powyższym, od stycznia właściwość organów podatkowych dla podatników VAT ustalana będzie zgodnie z regułą ogólną wyrażoną w art. 17 § 1 Ordynacji podatkowej, w myśl której właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika. Warto zauważyć, iż w ustawie o VAT zachowano regulacje szczególne dotyczące sposobu ustalania właściwości organu dla podatników niemających siedziby lub stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium kraju oraz podmiotów, o których mowa w art. 130a pkt 2 i art. 131 pkt 2 ustawy o VAT.

– Zmiany dotyczące importu towarów. Nowe przepisy modyfikują zasady rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów, dopuszczając m. in. odpowiednie zastosowanie przepisów prawa celnego w zakresie naliczania odsetek od niepobranej kwoty podatku VAT. Zmiana ta umożliwi stosowanie dla niezapłaconych wartości podatku VAT z tytułu importu stawki podwyższonej (150% stawki podstawowej z Ordynacji podatkowej) oraz stawki obniżonej (50% stawki podstawowej). Ustawa nowelizująca ogranicza również właściwość Naczelników Urzędów Skarbowych jedynie do postępowań w sprawie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych w podatku oraz zwrotu nadpłaty podatku dotyczącego importu towarów.

– Zmiany związane z wprowadzeniem w życie ustawy Prawo restrukturyzacyjne. Nowe przepisy przewidują zasadę, zgodnie z którą podatnik nie będzie mógł stosować ulgi przewidzianej w art. 89a ust. 1 ustawy o VAT w stosunku do świadczeń wykonywanych na rzecz podatników będących w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego oraz wobec dłużników objętych tym postepowaniem. Ustawodawca zniósł również obowiązek dokonywania korekty podatku odliczonego z niezapłaconej faktury przez dłużnika, który objęty jest postepowaniem restrukturyzacyjnym.

– Objęcie towarów dla jednostek ochrony przeciwpożarowej, przeznaczonych na cele ochrony przeciwpożarowej, podstawową stawką VAT. Zmiana ta związana jest z treścią wyroku TSUE z dnia sygn. (C-639/13). W orzeczeniu tym Trybunał uznał, iż stosowanie stawki preferencyjnej dla tego typu towarów narusza zobowiązania, które ciążą na Polsce na mocy przepisów dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r.